آیا تا به حال برایتان پیش آمده که صوت یا آهنگی به گوشتان بخورد و بعد تا ساعت ها آن را ناخودآگاه زمزمه کنید؟ می توان گفت برندینگ نیز مانند همان آهنگی است که به گوش مخاطبان می خورد و ناخودآگاه در ذهن آنها نقش می بندد. اما سؤال اصلی این است که چگونه می توانیم از این قدرت برای کسب و کار خود استفاده کنیم و یک برند ماندگار بسازیم؟ بر خلاف تصور اکثر افراد، برندینگ چیزی فراتر از پالت رنگ سازمانی، لوگو و چیزهایی از این قبیل است. در همین راستا در این مطلب از استورمانستر ابتدا با هم می بینیم که برندینگ چیست، چه هدفی دارد و چرا مهم است. سپس اصول و مراحل برندسازی برای هر کسب و کاری را بررسی می کنیم. همراه ما باشید.

برندینگ چیست و چه هدفی دارد؟

قبل از آن که به سراغ اصول و مراحل برندسازی برویم، ابتدا باید ببینیم که برندینگ چیست؟ به طور کلی برندینگ یا برندسازی شامل مجموعه ای از اقدامات است که با هدف تأثیرگذاری در درک و ذهنیت مردم درباره محصولات یا خدمات یک برند انجام می گیرد. در واقع هدف نهایی برندینگ این است که محصول یا خدمات مد نظر، در قلب و ذهن مشتری جای خود را باز کند. با این تعریف، شاید برندینگ فرآیند بسیار ساده ای به نظر برسد. اما برندسازی مقوله ای کاملاً متفاوت و گاهی چالش برانگیز است. چرا؟ به این دلیل که در برندینگ با احساس و ذهن مخاطب سر و کار داریم که این دو مورد نیز قابل اندازه گیری نیستند! برای این که پاسخ سؤال برندینگ چیست را بهتر درک کنیم، بیایید یک قدم به عقب برگردیم و ببینیم که خود “برند” چیست؟ به نقل از “ست گاردین”، نویسنده و کارآفرین معروف، برند مجموعه ای از انتظارات، خاطرات، داستان ها و روابط است که در کنار هم جمع می شوند و تصمیم مشتری را برای انتخاب یک محصول یا خدمات تعیین می کنند. در واقع “برند” مجموعه ای از عوامل است که به مخاطبان انگیزه می دهد که یک کسب و کار را بر دیگری ترجیح دهند.

برندسازی اینترنتی فرآیند ایجاد تصویری روشن و منحصر به فرد از محصول یا شرکت شما است. مخاطبان شما باید بتوانند برند شما را بشناسند. خواه این یک پست در فیس بوک باشد، خبرنامه شما باشد یا بخش محصول در وب سایت شما. تصویر برند شما باید یکنواخت باشد.

برای ایجاد یک استراتژی موفق در زمینه برند، ابتدا باید دید روشنی در ذهن داشته باشید که برند شما در مورد چیست؟ ماموریت شما چیست؟ چه ارزش هایی مهم هستند؟ کدام سبک با نام تجاری شما متناسب است (رسمی/ غیر رسمی)؟ مخاطب مورد نظر شما چه شکلی است؟

اهمیت برندینگ در چیست؟

در دنیای امروز که از بازاریابی ها اشباع شده است، فقط 7 ثانیه زمان دارید تا بر ذهن مخاطب تأثیر بگذارید. بدیهی است که برندی می تواند از این 7 ثانیه به نحو احسن استفاده کند، که اصولی و فکر شده طراحی شده باشد. برندسازی درست، مکانیزمی است که می تواند یک کسب و کار را نسبت به سایر برندها برجسته کرده و توجه مشتری احتمالی را جلب کند. بنابراین وقتی برندسازی به درستی انجام شود، می تواند باعث ایجاد تغییراتی در تصمیمات مخاطب شود. پس بدون شک برندسازی یک فرآیند استراتژیک و حیاتی برای موفقیت کسب و کار است. به بعضی از بزرگ ترین برندهای دنیا مانند Google، Nike، Apple و … نگاه کنید. موفقیت این برندها تصادفی نیست! در واقع این کمپانی ها اهمیت برندسازی را درک کرده اند و توانسته اند آن را در همه ابعاد بازاریابی خود پیاده کنند. علاوه بر این، همواره فرآیند یادگیری و رشد برند خود را ادامه می دهند تا مشتریان قبلی خود را از دست ندهند.

چگونه برندسازی کنیم؟

تا به اینجای کار متوجه شدیم که برندینگ چیست و چه اهمیتی دارد. حالا سؤال این است که اگر قصد برندسازی برای کسب و کار خود را داریم، از کجا باید شروع کنیم و چه مراحلی را باید طی کنیم؟ در ادامه مهم ترین گام های برندسازی را که به دو دسته بصری و غیر بصری تقسیم می شوند، با هم بررسی می کنیم. دقت کنید که بهتر است از این اقدامات برای کسب و کار خود یک لیست تهیه کنید و برای انجام آنها برنامه ریزی کنید. عناصر بصری در برندسازی ابتدا بیایید نگاهی به اِلِمان های بصری برندسازی بیاندازیم که وجود هر یک از آنها نقش بسیار پر رنگی در این مسیر خواهد داشت.

1- نام تجاری

انتخاب نام مناسب برای کسب و کار از مهم ترین گام هایی است که باید برای یک برندسازی موفق بردارید. نام تجاری باید نشان دهنده ماهیت کسب و کار باشد و تأثیر مثبتی نیز در ذهن مخاطب ایجاد کند. اما قبل از انتخاب نام تجاری، بهتر است به چند نکته توجه کنید. اول این که باید مطمئن شوید که نام انتخابی در سایر گویش ها یا زبان های کشور، معنی نامناسبی نداشته باشد. به علاوه، تا جای ممکن نام انتخابی را کوتاه نگه دارید؛ چرا که طبیعتاً ماندگاری نام های طولانی در ذهن مخاطب کمتر خواهد بود. همچنین تأکید می کنیم که حتماً بین نامی که انتخاب می کنید و حوزه فعالیتتان باید ارتباطی معنادار وجود داشته باشد.

هنگام تصمیم گیری درباره عنوان خود، تصویری واضح از مخاطبان خود داشته باشید.  این می تواند به شما کمک کند از افعال و جملاتی که برای بازدیدکننده جذاب است، استفاده شود.

2- پالت رنگ سازمانی

حتماً می دانید که قبل از ایجاد عناصر بصری برند خود، باید یک پالت رنگ سازمانی را تعیین کنید. پالت رنگی نقش بسیار پررنگی در ایجاد هویت بصری برند دارد. همچنین در تمام عناصر بصری برندسازی (که در ادامه می بینیم) نیز نمود پیدا خواهد کرد. فراموش نکنید که هر رنگی ناخودآگاه یک پیام مشخص را به مخاطب منتقل می کند و احساسات خاصی را برای او تداعی می کند. بنابراین این نکته بسیار مهم است که رنگ های پالت سازمانی خود را بر اساس روانشناسی رنگ ها تعیین کنید. برای مثال رنگ قرمز بیشتر از سایر رنگ ها توجه ها را جلب می کند و تداعی کننده اشتیاق، انرژی و هیجان است. اما پیام خطر یا هشدار را نیز به همراه دارد. در مقابل رنگ آبی حس آرامش، اعتماد، صلح و ثبات را تداعی می کند. بنابراین می توان گفت قبل از انتخاب پالت رنگی، باید به این فکر کنید که پیام یا شعار اصلی برند شما چیست؟ لازم به ذکر است که برای انتخاب پالت رنگی کسب و کار خود، می توانید با کمی تحقیق درباره معانی رنگ، یک پالت مناسب را انتخاب کنید. اما این گزینه را هم دارید که با طراحان هویت بصری همکاری کنید.

3- فونت و تایپوگرافی

در مرحله بعدی باید فونت و تایپوگرافی متون برند خود را تعیین کنید. این عناصر نیز در انتقال پیام مد نظر برند به مخاطب بسیار مؤثر هستند. فونت و تایپوگرافی انتخاب شده، در همه بخش های دیگر استفاده خواهند شد؛ مانند لوگو، سایت، کارت ویزیت و … . بنابراین باید فونتی را انتخاب کنید که با حال و هوای کسب و کارتان هماهنگ باشد. برای مثال فونت فارسی نستعلیق، بیشتر برای حوزه های سنتی تر مناسب خواهد بود. در انتخاب فونت ها دقت کنید که بهتر است نهایتاً به سه فونت مختلف بسنده کنید (یعنی حداکثر سه فونت برای زبان فارسی و سه فونت برای زبان دیگر برند، مثل انگلیسی).

4- شعار برند

اگر چه شعار برند از لحاظ فنی یک عنصر بصری نیست؛ اما در عناصر بصری به دفعات مورد استفاده قرار می گیرد. از طرفی شاید انتخاب یک شعار برای کسب و کار جزو اقدامات ضروری نباشد؛ اما اگر این مرحله را انجام دهید، می توانید از آن به عنوان یک ابزار قدرتمند استفاده کنید. به عنوان مثال جمله “فقط انجامش بده” شعار برند نایک است. این شعار به اندازه ای بین مخاطبان این برند جا افتاده است که بلافاصله بعد از شنیدن این جمله، به یاد برند نایک و محصولات آن می افتند.

5- از تصاویر استفاده کنید.

تصاویر جنبه بسیار مهمی در استراتژی برندسازی شما دارند. شما می توانید از تصاویر در وب سایت خود، در خبرنامه خود، در فیس بوک یا تبلیغات استفاده کنید. البته باید مطمئن شوید که تصاویر شما با نام تجاری شما متناسب است. اگر کفش باله می فروشید، احتمالاً نباید از تصاویر حیوانات وحشی در جنگل استفاده کنید. شما باید از تصاویری استفاده کنید که ظرافت و لطافت را بیان می کنند.

اگر به طور مداوم تصاویر و عکس های متناسب با نام تجاری خود را انتخاب کنید، در نهایت مخاطبان شما از دیدن تصاویر شما، برند شما را می شناسند و به یاد می آورند. در  استورمانستر ما با تصویرگرانی کار می کنیم تا تصاویر بی نظیری ایجاد کنیم که ما را برای مخاطبان یاد آور شود.

اگر از عکس های خود استفاده می کنید، می توانید سبکی ثابت ایجاد کنید. به عنوان مثال می توانید اطمینان حاصل کنید که تمام تصاویر شما ابعاد یکسانی دارند، از روش ویرایش مشابه یا استفاده از تصاویر مشابه استفاده می کنید. به عنوان مثال، هنگام اشتراک پست ها در فیس بوک، ما همیشه یک نوار متن روی تصاویر خود قرار می دهیم. این شکل برای همه پست های ما در فیس بوک است.

6- لوگو

خیلی از افراد فرآیند برندسازی را در طراحی یک لوگو خلاصه می کنند. اما واقعیت این است که لوگو فقط یک قطعه مهم از پازل بزرگ برندسازی است. لوگوها یک نماد بصری نمایشی هستند. در واقع همه عناصر لوگو (از پالت رنگ آن گرفته تا تایپوگرافی های داخل آن) در کنار هم یک زبان بصری را برای برند شما خلق می کنند. بنابراین مهم ترین فاکتور در طراحی لوگو این است که قابل تشخیص و به یادماندنی باشد. دقت کنید که در فرآیند طراحی لوگو، نکات و تکنیک های زیادی وجود دارند. از مباحث رنگ شناسی گرفته تا شناخت معنی هر نماد و …. . بنابراین بهتر است با یک طراح لوگو همکاری کنید و این بخش مهم برندسازی خود را به یک متخصص بسپارید.

رنگ هایی که برای لوگوی خود انتخاب می کنید نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند. اطمینان حاصل کنید که به طور مداوم از این رنگ ها استفاده کنید: در خبرنامه، در وب سایت و در تصاویر. اگر در همه جا از همان رنگ ها استفاده کنید، بخشی از برند شما می شوند. افراد به راحتی با مشاهده رنگ در خبرنامه یا پست فیس بوک شما برند شما را تشخیص می دهند.

7- وب سایت

در دنیای دیجیتالی امروز، حضور آنلاین حرفه ای برای کسب و کارها بیش از هر زمان دیگری لازم و ضروری است. در واقع بخش بسیار مهمی از استراتژی بازاریابی دیجیتال، کار کردن روی حضور آنلاین است. صرف نظر از اندازه کسب و کار و حوزه فعالیت آن، داشتن یک وب سایت جزو ملزومات برندسازی محسوب می شود. اما نوع سایتی که برای برند خود می سازید، کاملاً به نوع فعالیت شما بستگی دارد. برای مثال می توانید از طریق وب سایت فقط به معرفی کسب و کار خود و ارائه اطلاعات تماس بپردازید، یا در آن فروش هم داشته باشید. در هر صورت فراموش نکنید که وب سایت ها فرصتی فوق العاده برای معرفی و شناساندن یک کسب و کار به مخاطبان هستند. بنابراین از صفحه اصلی سایت گرفته تا پست های وبلاگ و کمپین های بازاریابی، همگی باید با هدف برندسازی طراحی شوند. پس اگر خودتان دانش طراحی سایت را ندارید، از یک طراح سایت کمک بگیرید و سایت خود را به شکل اصولی بسازید.

8- کارت ویزیت

شاید کارت ویزیت چاپی در عصر دیجیتالی امروز کمی قدیمی به نظر برسد. اما فراموش نکنید که بسیاری از افراد هنوز هم با کارت های ویزیت چاپی برند شما را خواهند شناخت. بنابراین کارت های ویزیت هنوز هم یکی از مهم ترین عناصر برندسازی محسوب می شوند. در طراحی کارت ویزیت علاوه بر درج لوگو و اطلاعات تماس (شامل شماره تلفن، آدرس، آدرس سایت و شبکه های اجتماعی، ایمیل و …)، باید سعی کنید با درج جملات یا تصاویر، ارتباطی مثبت و مؤثر با مخاطب برقرار کنید. مثلاً می توانید از یک طرح گرافیکی جذاب و مرتبط با کسب و کار خود استفاده کنید. همینطور می توانید شعار برند خود را روی کارت بنویسید. کارت های ویزیت را می توانید در هر اندازه و به هر شکلی طراحی کنید. اما دقت کنید که اولاً بهتر است به سراغ طراحی های خلاقانه تر بروید؛ ثانیاً رنگ ها، فونت ها وحتی لحن جملات یا حس و حال تصاویر را به شکلی هماهنگ و منجسم با سایر عناصر بصری برند انتخاب کنید.

عناصر غیر بصری در برندسازی

حالا می رسیم به مرحله بعدی برندسازی؛ یعنی تشکیل بخش غیر بصری برند. در ادامه با هم می بینیم که مهم ترین اقدامات مربوط به بخش غیر بصری برندینگ چیست.

1- مأموریت برند

تعیین مأموریت برند، قسمتی حیاتی از مسیر برندسازی است که به بیان هدف اصلی برند می پردازد. مأموریت برند، در واقع توضیحی چند جمله ای در جواب این سؤال است که: “چرا این کسب و کار را راه اندازی کرده اید و قرار است چه کاری انجام دهید؟”. مأموریت برند باید طوری انتخاب شود که هر کسی که با این پیام رو به رو می شود (از مشتریان گرفته تا سرمایه گذاران و رقبای شما) منظور شما را به طور واضح بفهمد.

2- چشم انداز برند

چشم انداز برند نیز مثل مأموریت برند، یک بیان واضح و مختصر از اهداف استراتژی برند است. در واقع این بیانیه به این سؤال پاسخ می دهد که: “هدف کسب و کار شما چیست و آینده آن را چگونه می بینید؟”.

لازم به ذکر است که چشم انداز برند می تواند به مرور زمان تکمیل شده و رشد کند. اما طبیعتاً همیشه باید با بیانیه مأموریت برند، در یک راستا قرار داشته باشد.

3- ارزش های برند

در دنیای امروز شفافیت و اصالت بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. به همین جهت نیز مصرف کنندگان همواره به دنبال واقعیت هستند و ترجیح می دهند که برندهایی را انتخاب کنند که با آنها ارزش های مشترکی دارند. بنابراین ارزش های تجاری، پایه و اساس کسب و کار محسوب می شوند و در همه ابعاد برندسازی به ایفای نقش می پردازند. به عبارتی دیگر می توان گفت که ارزش های برند، مثل یک قطب نما عمل می کنند که مسیر تصمیمات و اقدامات مختلف برندسازی را تعیین می کنند.

4- هویت برند

در پازل برندسازی، قطعات ریز و درشتی را باید کنار هم قرار دهید که هر یک از آنها در جای خود بسیار مهم هستند. اما هویت برند، تعریف اصلی برند و در واقع نشان تعهد شما به مخاطبان است که باید در تمامی قطعات این پازل دیده شود. می توان گفت هویت برند ترکیبی از مأموریت، چشم انداز و ارزش های برند است.

5- داستان برند

داستان گویی در همه ابعاد زندگی ما جریان دارد. داستان ها همیشه جذاب هستند و راهی فوق العاده برای برقراری ارتباط محسوب می شوند. بنابراین چرا از این روش آشنا و دوست داشتنی برای برندسازی کسب و کار خود استفاده نکنیم؟ در داستانی که برای برند خود می سازید، باید به روایت خودتان از کسب و کاری که راه اندازی کرده اید، اشاره کنید. با این کار می توانید با مخاطبان خود روابطی معنادار و قدرتمند برقرار کنید و به آنها کمک کنید که کسب و کارتان را بهتر درک کنند. نکته: بیانیه مأموریت، چشم انداز، ارزش ها و داستان برند، همگی می توانند در بخش های بصری برندسازی، از جمله وب سایت (در صفحه اصلی سایت یا در بخش درباره ما) مطرح شوند.

6- گسترش برند

آیا می دانید که کمپانی هیوندای موتورز، در حال حاضر کسب و کار خود را به تولید لوازم الکترونیکی نیز گسترش داده است؟ این یک مثال خوب از گسترش برند است. اما دقت کنید که نکته طلایی در گسترش برند، این است که با یک برند شناخته شده تر همکاری کنید و محصولات یا خدمات خود را گسترش دهید. با این کار در واقع خود را به مخاطبان آن برند دیگر نیز معرفی کرده اید. البته در گسترش برند خود دقت کنید که در زمینه های مرتبط با کسب و کار خود فعالیت کنید. چرا که گاهی اوقات گسترش برند در زمینه های بی ربط، نتیجه معکوس می دهد و ممکن است به برندسازی آسیب بزند.

نکات پایانی در مدیریت برند

اگر از یک استراتژی صحیح برای برند سازی تبعیت کنید، مردم نام تجاری شما را به خاطر می سپارند. در طولانی مدت، لوگو یا نام تجاری شما چیزی خواهد بود که بلافاصله احساسات مثبت را برمی انگیزد. با آشنایی بیشتر مردم با برند شما، سئو سایت شما نیز راحت تر می شود. بنابراین، ترکیب استراتژی SEO خود و یک استراتژی عالی برای نام تجاری راهی است که باید دنبال کنید! پیشنهاد می کنیم راهکار های بازاریابی درونگرا برای افزایش آگاهی از برند را نیز بخوانید.

حالا که کاملاً می دانید که برندینگ چیست و مراحل انجام آن چگونه است، بهتر است به 4 نکته اشاره کنیم که بهتر است در این مسیر آویزه گوش خود کنید:

1- استمرار در برندسازی

مهم ترین نکته در مورد نام تجاری و برندسازی اینترنتی، ثابت قدم بودن است. سبک خاصی را توسعه دهید و به آن پایبند باشید. یک آرم طراحی کنید  و با آن همراه باشید. مأموریت خود را به زبان بیاورید و به آن پایبند باشید. اگر در نحوه ارائه نام تجاری خود به مخاطبان خود ثابت قدم باشید، سرانجام افراد شروع به یادآوری و شناسایی برند شما می کنند.

برندسازی یک فرآیند مداوم و مستمر است که نیاز به فکر، آگاهی و مدیریت درست دارد. حتی موفق ترین برندها هم همواره در حال تکامل و رشد هستند. در واقع این همان عاملی است که باعث می شود مشتریان تا سال های سال به یک برند وفادار بمانند. پس فراموش نکنید که در کنار یک شروع قدرتمند، باید باقی مسیر را هم با همان قدرت ادامه دهید.

2- اجنتاب از شهرت نادرست

نکته دیگر این که “شهرت” یک هدف طلایی برای همه کسب و کارهاست. اما اگر می خواهید یک برند محبوب و ماندگار داشته باشید، همیشه از شهرت بد دوری کنید! برای مثال شاید بعضی از کمپین ها یا همکاری با بعضی از افراد باعث شود چندین برابر بیشتر شناخته شوید. اما اگر احساس می کنید این اقدام ممکن است دید بعضی از مخاطبان را به شما منفی کند، از انجام آن صرف نظر کنید.

3- خوش قولی

آیا می دانید یکی از جنبه های اساسی مدیریت برندینگ چیست؟ پایبندی به قول هایی که می دهید. این شامل وعده هایی می شود که به مشتریان، کارکنان و ذینفعان خود می دهید. پس اگر می خواهید یک برند قدرتمند و ماندگار داشته باشید، قول های خود را فراموش نکنید و به آنها عمل کنید.

4- داشتن گوشی شنوا برای انتقادات و پیشنهادات

فرآیند برندسازی بدون گوش دادن به نظرات و انتقادات مخاطبان امکانپذیر نیست! بنابراین ابتدا راه هایی را برای مخاطبان تعیین کنید که از آن طریق بتوانند به راحتی با شما در تماس باشند. سپس به مخاطبان خود بگویید که همیشه برای نظرات و به ویژه انتقادات آنها آغوشی باز خواهید داشت. با مطالعه این راهنمای جامع حالا دیگر می دانید که برندینگ چیست و برای شروع برندسازی برای کسب و کار خود باید چه مراحلی را طی کنید. بنابراین دست به کار شوید تا کسب و کار را در ذهن مخاطب حک کنید. با استمرار داشتن در برندسازی، در آینده ای نزدیک کسب وکاری خواهید داشت که علاوه بر محبوبیت، فروش بالایی هم دارد. از این که تا پایان این مطلب از استورمانستر همراه ما بودید، سپاسگزاریم.